In de meeste gevallen gaat het bij kinderporno om het bezit ervan. Naast het bezit van kinderporno, stelt artikel 240b Wetboek van Strafrecht (Sr.) strafbaar:

het verspreiden, aanbieden, openlijk tentoonstellen, vervaardigen, invoeren, doorvoeren, uitvoeren, verwerven, en het zich door middel van een geautomatiseerd werk of met gebruikmaking van een communicatiedienst de toegang verschaffen tot kinderporno.

Deze laatste handeling ziet op het via internet bekijken van kinderporno, zonder dat u de bestanden downloadt of anderszins op uw computer opslaat. Dit is de laatste toevoeging aan art. 240b Sr.

> Wetsgeschiedenis strafbaarstelling kinderporno

Wat is kinderporno?

In artikel 240b is kinderporno omschreven als een afbeelding van een seksuele gedraging waarbij iemand is betrokken of schijnbaar is betrokken die kennelijk de leeftijd van 18 jaar nog niet heeft bereikt.
Het begrip seksuele gedraging wordt hier ruim opgevat.
Het moet gaat om een afbeelding van een gedraging van expliciete aard, die reeds door haar karakter strekt tot het opwekken van seksuele prikkeling welke vaststelling kan worden gemaakt aan de hand van de afbeelding zelf. De handeling die de minderjarige persoon verricht hoeft op zichzelf niet expliciet seksueel van aard te zijn. De afbeelding moet gelet op de wijze totstandkoming in het concrete geval onmiskenbaar strekken tot het opwekken van een prikkeling (vlg. o.a. HR 7 december 2010, LJN: BO6446).
Ook wanneer een kind alleen op de afbeelding staat, maar dat bijv. zijn geslachtsdeel op bepaalde manier wordt gefotografeerd, kan dit poseren een seksuele gedraging, en dus kinderporno opleveren.

> Wanneer is er sprake van kinderporno
> Strekking strafbaarstelling kinderporno
> Beoordelingsriteria kinderporno

Virtuele en geschilderde kinderporno

Ook virtuele kinderpornografische afbeeldingen zijn tegenwoordig strafbaar. Dit komt in de delictsomschrijving tot uitdrukking in de woorden "schijnbaar betrokken". Het moet dan wel gaan om realistische afbeeldingen, die niet van echt zijn te onderscheiden. Op die manier kan virtueel vervaardigde materiaal, dat voldoet aan de vereiste levensechtheid worden aangemerkt als kinderporno (zie bijv. Rechtbank Rotterdam, 21 maart 2011, LJN: BP9776). Volgens de aanwijzing kinderpornografie van het Openbaar Ministerie zouden ook niet-realistische afbeeldingen als kinderporno aangemerkt kunnen worden in verband met het suggestieve- en subcultuur bevorderende karakter. Dit standpunt gaat echter verder dan de bedoelingen van de wetgever om de reikwijdte te beperken tot realistische afbeeldingen. Ook het hof 's-Hertogenbosch gaat uit van die beperkte uitleg (Hof 's-Hertogenbosch, 14 april 2011, LJN: BQ1179).

Ook geschilderde kinderporno is strafbaar, zo blijkt uit HR 8 december 2015, ECLI:NL:HR:2015:3483.

Leeftijd

Het criterium is dat de afgebeelde kinderen kennelijk de leeftijd van 18 jaar nog niet hebben bereikt. De werkelijke leeftijd hoeft niet bewezen te worden (HR 6 april 2010, LJN: BL8772), hoewel de Hoge Raad daar eerder ook anders over oordeelde (HR 18 november 2008, LJN: BF0170).
Tot de leeftijd van 12 jaar zal er doorgaans geen twijfel bestaan over de minderjarigheid van de afgebeelde personen, maar daarboven kan er discussie ontstaan, wanneer de identiteit van het slachtoffer niet bekend is.

Handelingen

Artikel 240b Sr. stelt de meest voorkomende handelingen met kinderporno strafbaar. Het artikel noemt, het in bezit hebben van kinderporno, het aanbieden, het invoeren, doorvoeren, uitvoeren, vervaardigen, het openlijk tentoonstellen, en ook het zich de toegang tot verschaffen. Hierna worden alle verboden handelingen kort besproken.

In bezit hebben
Het in bezit hebben vereist opzet. De verdachte moet een zekere beschikkingsmacht hebben (gehad) over de kinderpornografische afbeeldingen. Bij digitale afbeeldingen is het van belang dat deze zijn vastgelegd op de computer of een andere gegevensdrager. De digitale recherche kan met speciale software afbeeldingen van kinderporno opsporen op de computer, ook nadat deze door de gebruiker zelf zijn verwijderd. Alleen met speciale software of door vernietiging van de harde schijf kunnen sporen definitief worden gewist.
Soms gebeurt het echter dat onbedoeld kinderpornografische afbeeldingen bij het downloaden van andere bestanden zijn binnengekomen. Wanneer deze bestanden onmiddellijk worden verwijderd, levert dit geen bezit op, tenzij gericht is gezocht naar kinderporno. Het enkel bekijken van online digitale kinderpornografie levert geen bezit op.

Het zich de toegang verschaffen
Met de strafbaarstelling van het zich de toegang verschaffen tot kinderporno is beoogd te voorkomen dat personen die door gebruikmaking van versleutelingstechnieken of een besloten computernetwerk toegang hebben tot kinderporno niet vervolgd zouden kunnen worden omdat de afbeeldingen niet gedownload worden op de eigen computer. Hieronder valt ok het real time bekijken van kinderpornografisch materiaal, maar niet het enkele bekijken van kinderporno.
Ook bij het zich de toegang verschaffen tot is opzet vereist. Het moet gaan om een actieve handeling. Indicaties voor het opzet kunnen zijn gelegen in de historische gegevens, in samenhang met online betalingsverkeer, wanneer dit is te herleiden tot websites waarop kinderpornografie wordt aangeboden. Ook het beschikken over wachtwoorden, of een hyperlink naar die websites kunnen een indicatie opleveren voor het verschaffen van de toegang.
Ook kinderpornografisch materiaal dat wordt aangetroffen in de zogenaamde unallocated clusters wordt door het Openbaar Ministerie ten laste gelegd als "zich toegang verschaffen tot", omdat dit niet valt onder het bezit van kinderporno.

Invoeren, doorvoeren, uitvoeren
Het gaat hier om het binnen of buiten het grondgebied van Nederland brengen van kinderpornografisch materiaal. Van doorvoeren kan sprake zijn wanneer digitaal kinderpornografische afbeeldingen via het indernet uit een gedeelde map wordt gedownload.

Vervaardigen
Onder het vervaardigen van kinderporno wordt verstaan het maken van kinderpornografisch materiaal. Dit kan via de webcam, een camera zijn of een fototoestel. Ook wanneer onschuldige afbeeldingen worden gemanipuleerd tot kinderporno kan dit onder het vervaardigen ervan worden begrepen.

Verwerven
Onder het verwerven van kinderporno moet worden begrijpen het verkrijgen van beschikkingsmacht over de kinderpornografische afbeeldingen. Downloaden is een manier van verwerven, maar ook het aannemen van door een ander fysiek beschikbaar gesteld materiaal. Ook hier is opzet vereist.

Gewoonte maken van kinderporno

Het maken van een gewoonte van het bezit, vervaardigen, verspreiden, etc. van kinderporno is een strafverzwarende omstandigheid. Wanneer een verdachte hiervoor veroordeeld wordt, kan aan hem een maximale gevangenisstraf van 8 jaren worden opgelegd. Dat is dus het dubbele van het 'normale' delict van artikel 240b lid 1 Sr. Het is daarom belangrijk dat zo goed mogelijk verweer wordt gevoerd tegen die gewoonte.

> Meer informatie gewoonte maken van kinderporno